Dil kullanımı veya söylem genellikle deşifre edilmesi zor süreçlerdir. Basit bir ifadenin bile farklı bir tonda ya da farklı bir yer ve zamanda söylenmesi bu ifadenin alt anlamını değiştirir. Bağlam ve tutarlılık gibi bazı mantıksal süreçler, bu durumu anlamlandırmaya yardımcı olabilir. Ancak bu uzun, karmaşık bir metinde nasıl yapılır? İşte bu noktada metin analizi devreye girer.
Öncelikle tanım ile başlayalım
Metin analizi (içerik veya metinsel analiz) genellikle yapay zeka yazılımı tarafından desteklenen bir araştırma yöntemidir ve herhangi bir metindeki anlamları, kalıpları ve ilişkileri bulur.
Metin analizi, son derece uzun ve yapılandırılmamış metin verilerinin düzgün ve sistematik bir şekilde sınıflandırılmasını sağlar. Nitel ve nicel tekniklerle tarihsel veya gerçek zamanlı verileri inceleyebilir ve araştırmanın amacına yönelik kesin kanıtlar sağlayabilir.
Metin analizi teknikleri
Araştırmanızı daha doğru amaçlar doğrultusunda yürütebilmek için uygun metin analizi model ve tekniklerini seçmeniz gerekebilir. Örneğin, anket cevaplarını incelemek ile bir konuşmanın transkriptini incelemek aynı amaçlara hizmet etmeyecektir.
Metin analizi teknikleri
Aynı şekilde, işletmelerin müşterilerini anlamak için yaptıkları bir analiz ile bir tez için yapılan dilbilimsel bir betimleme aynı değildir. Metin verilerini tanımlamak için içerik analizi ve tematik analiz gibi benzer analiz yöntemlerini de kullanabilirsiniz. Aşağıda listelenen her bir tür için metin analizi örnekleri arasından size uygun olanı seçebilirsiniz:
- Adlandırılmış varlık tanıma
Bu teknik, bir metni önceden tanımlanmış kategorilere göre analiz etmek için kullanılır. Örneğin siz özel isimler, zaman, yer gibi kategoriler oluşturursunuz ve kullandığınız program bu kalıplara uyan ifadeleri sizin için sınıflandırır.
Örnek: "1 yıl oldu ama bu uygulama hala Londra dışındaki şehirlerde çalışmıyor."
Analiz: 1 yıl(zaman), Londra dışındaki şehirler(konum)
Bu teknik, herhangi bir nitel veriden insanların duygularını tanımlamak ve çıkarmak için kullanılır. Genellikle işletmeler tarafından müşteri memnuniyetini artırmak amacıyla tercih edilir. Bunu yapmanın bir ruh hali ölçeği (1'den 10'a kadar) kullanmak veya yalnızca baskın duyguyu belirlemek gibi yolları da vardır.
Örnek: "Birçok farklı TV markası izledim ama bu beni izlerken gerçekten tatmin etti."
Analiz: Son derece olumlu, memnuniyet hissi
- Dilbilimsel analiz
Bir metinde doğal dilin nasıl kullanıldığını, dilbilgisi hatalarının olup olmadığını, dilin hangi işlevlerinin kullanıldığını ortaya çıkarmaya çalışan bir tekniktir. Cümleler arasındaki ilişkileri ve örüntüleri daha iyi anlamak ve bağlamsal temelleri bulmak için iyi bir yöntemdir.
Örnek: “Son filmlere baktığınızda hepsi de iyi filmler.”
Sözdizimsel analiz: Özne siz, yüklem iyi filmler, zarf tümleci hepsi ve yan cümle de son filmlere baktığınızda.
Anlamsal analiz: Cümle, "son filmler"nin kalitesi hakkında genel bir gözlem veya iddia ifade eder.
- Nicel analiz
Nicel analiz, bir metinde geçen deyim ve ifadelerin sıklıklarına göre örüntülerini ya da sayısal verileri incelemek için kullanılan bir tekniktir. Bu yönüyle özellikle nesnel verilerin incelenmesi uygundur.
Örnek: Piyasaya yeni sürülen bir ürün hakkında kullanıcı yorumları hakkında anketini yaptınız.
Analiz: Anket yanıtlarında en sık geçen kelimeleri listelediğinizde, "kullanışlı," "uygun fiyatlı" ve "iyi" ifadelerinin en sık bahsedilenler olduğunu keşfettiniz.
Metin analizi vs. Metin madenciliği
Öncelikle metin analizi bir araştırma yöntemidir ancak metin madenciliği bir veri çıkarma işlemidir. Dolayısıyla aynı anlama gelmediklerini bilmekte fayda var. Metin analizi genellikle herhangi bir metinden kalıplar ve değerli içgörüler bulmak için kullanılır.
Bu, bir teoriyi kanıtlamak veya bir teori oluşturmak için kullanılabilir ve analizin seyri buna göre şekillendirilebilir. Ancak metin madenciliği bir veri madenciliği sürecidir. Amaç sadece görünmeyen veriyi ortaya çıkarmak, kümelemek, sınıflandırmak ve benzeri işlemleri yapmaktır.
İşletmeler için bir yöntem olarak metin analizi
Her türlü veri analizinin önem taşıdığı iş dünyasında, insanların ne düşündüğünü ve ne ifade ettiğini anlamak büyük önem taşır. Doğru bir analiz ile hem çalışanların hem müşterilerin hem de genel olarak işletmenin daha iyi bir konumda olmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için metin analizini kullanabilirsiniz. Bu yöntemi neden kullanmanız gerektiği aşağıda listelenmiştir:
- Müşteri deneyimini iyileştirir. İşletmeler, müşteri yorumlarından yararlanarak genel deneyimlerini kişiselleştirebilir.
- Kaliteli ürün geliştirme için vazgeçilmezdir. Müşterilerinizin tercihlerini daha iyi anlayarak ihtiyaçlarını karşılayan ürünler ve hizmetler geliştirebilirsiniz.
- Pazarlamada güçlenmenize ve rakiplerinizin önüne geçmenize yardımcı olur. İş analitiği araçlarını kullanarak ve metin analizi yaparak pazarlama stratejilerinizi güçlendirebilirsiniz.
- Metin analizi, risk yönetiminde size yardımcı olur. Mevcut ve muhtemel sorunları anlayarak işletmeniz için uygun kararlar almanızı sağlayacak veriler sağlar.
Metin analizinin faydaları
Metinsel verilerin işletmeler için sağladığı faydalardan daha önce bahsetmiştik. Ancak sadece işletmeler için değil her türlü araştırma faaliyetinde kullanılabileceğini unutmamak gerekir. Çünkü metin analizi, kaybolduğunuzda size yardımcı olacak bir rehberdir. Ortaya koyduğu veriler sayesinde birçok soruya açıklık getirir. Aşağıda, birkaç faydayı sizin için listeledik.
Metin analizini kullanmanın nedenleri
- Sosyal medyayı anlamak: Metin analizinin inceleyebileceği metinlerin bir sınırı yoktur. Blog yazılarından haber makalelerine, kullanıcı yorumlarından sosyal medya konuşmalarına kadar pek çok farklı metin, araştırma için veri kaynağı olarak kullanılabilir. Sosyal medya insanlarla iletişim kurmak için en güçlü araçlardan biri olduğundan, mümkün olduğunca çok sayıda farklı metin türünü analiz etmelisiniz.
- Eyleme dönüştürülebilir içgörüler sağlama: Birçok analiz türü gibi metin analizi de hedefinize ulaşmanıza yardımcı olacak sağlam veriler sunar.
- Problemleri ve sırları çözmek: Metin analizi, herhangi bir içerikteki gizli anlamları ve kalıpları ortaya çıkaran bir yöntemdir. Bu nedenle makine öğrenimi modelleri ve yapay zeka metin analizi, insanlar tarafından yapılan metin analizine göre daha başarılı ve hatasız sonuçlar ürettiğinden daha faydalı olacaktır.
Metin analizi araçları
Araştırmacıların ihtiyaçlarına ve yetkinliklerine bağlı olarak kullanabilecekleri birçok farklı metin analizi yazılımı ve aracı bulunmaktadır. Burada sadece popüler olanlar listelenmiştir:
Metin analizi için kullanabileceğiniz araçlar
- Doğal dil işleme kütüphanesi (NLTK - Natural language toolkit): NLTK, metin analizi için kullanabileceğiniz bir Python kütüphanesidir. Sağladığı birçok farklı araç sayesinde analiziniz daha kolay hale gelir.
- Google Cloud Platform: Google'ın NLP aracı sayesinde duygu analizinden dilbilimsel analize kadar birçok metin analizi tekniğini kolayca gerçekleştirebilirsiniz.
- MonkeyLearn: MonkeyLearn, kullanıcı dostu arayüzü ve sağladığı modeller ve entegrasyonlar sayesinde kod yazmadan analizler yapmanıza olanak tanıyan değerli bir araçtır.
- SpaCy: Bu, metin analizi için kullanabileceğiniz başka bir Python kütüphanesidir. Özellikle kullanım kolaylığı ve performansı nedeniyle diğerlerine tercih edilir.
Metin analizi hakkında sıkça sorulan sorular
Bu SSS bölümünde metin analizi ile ilgili merak ettiğiniz kısımlara kolayca ulaşabilirsiniz.
Örneğin metin analizi reklamcılık için kritik bir araçtır. Herhangi bir dijital ortamda sosyal medya yorumları, arama geçmişi ve benzeri çerez tabanlı metinlerin analiz edilmesi reklamcılık faaliyetlerinin sürdürülmesinde büyük önem taşır.
Metin analizinin nasıl yazılacağını bilmek istiyorsanız, öncelikle araştırma metninin temalar ve kalıplar gibi ana unsurlarını anlamanız gerekir. Bu da hem doğru bir analiz hem de nitelikli bir araştırmacının değerlendirmesi ile mümkündür.
Ardından konuyla ilgili görüş ve değerlendirmeler metinden kanıt ve örneklerle ortaya konur. Son olarak, analizin temel amacı ve özeti belirtilerek tavsiye niteliğinde bir içgörü sunulur.
Metin türü analizinde, bir metnin hangi türe ait olduğu ve hangi dil kalıplarına sahip olduğu belirlenir. Bu sayede araştırmacılar farklı metin türlerinin hangi yapılarla ortaya çıktığını ve iletişimde nasıl kullanıldığını anlayabilir.
Evet, metin analizi yararlı bilgiler elde etmek için herhangi bir yazılı veya yazıya dökülmüş sözlü dili analiz etmeye yönelik bir araştırma yöntemidir. Ancak bunu yapmanın tek bir yolu yoktur ve diğer birçok araştırma türünü içerir.
Metin analizi, yalnızca nitel verilerin değil nicel verilerin de kullanılmasına olanak tanıyan bir araştırma yöntemidir. Araştırma sorularının amacına bağlı olarak odak nitel veya nicel olabilir veya her ikisini de ardışık olarak kullanmak mümkündür.
Dilbilimde metin çözümlemesi bir dilin, söylemin ve iletişimin işlevini anlamak için kullanılır. Metin, dilbilimin alt dallarına göre farklı boyutlarda incelenir. Fonolojik metin çözümlemesinde seslerin özellikleri önemliyken, morfolojik çözümlemede sözcüklerin yapım kuralları araştırılır.
Bunun dışında cümle boyutunda sözdizimsel çözümleme, anlam boyutunda semantik çözümleme, dil kullanımında pragmatik çözümleme ve geniş ölçekli konuşma boyutunda söylem çözümlemesi yapılır.
Metin analizi ve duygu analizinin her ikisi de doğal dil işlemede (NLP) kullanılır. Duygu analizi, metin analizinin bir alt kategorisidir. Özellikle bir metindeki hakim duygusal durumu değerlendirmek ve puanlamak için kullanılır.
Genellikle işletmeler ve kuruluşlar tarafından müşterilerin ve halkın duygu ve düşüncelerini daha iyi anlamak için kullanılır. Bununla birlikte, metin analizi genellikle bir metindeki kavramları, ifadeleri ve yapıları ortaya çıkarmak için kullanılır ve odak noktası duyguların incelenmesinden daha geniştir.
Metin analizi ve belge analizi birbiriyle ilişkili ancak farklı amaçları olan iki farklı yöntemdir. Belge analizi ve metin analizi arasındaki temel fark, ilki büyük ölçekli metinlerin yapısını incelemek için kullanılırken, ikincisi tek bir metni incelemek için kullanılır.
Metnin boyutu oldukça büyük olabilir ancak metin analizi bu metindeki kalıpların ve ifadelerin özünü anlamaya çalışır. Öte yandan belge analizi, metnin içindeki ve dışındaki tüm unsurları yapısal olarak inceleyerek belgeyi sınıflandırmak ve özetlemek için kullanılır.
Son sözler
Bu makalenin amacı sizleri metin analizi ile tanıştırmak ve bu analiz türünde yetkin bir birey haline getirmektir. Bu nedenle öncelikle metin analizinin tanımı ile giriş yapılmıştır. Ardından kullanabileceğiniz teknikler anlatılmıştır. Genellikle metin madenciliği ile karıştırıldığı için farklılıklarından bahsedilmiştir.
İşletmeler ve genel araştırma yapmak isteyen herkes için faydaları sıralanmıştır. Son olarak makale, metin analizi yapabileceğiniz yazılım araçlarından bahsederek sona ermiştir. Bundan sonra yapmanız gereken tek şey özel bir metin analizi oluşturmaya başlamak!
Atakan tarih, sosyoloji ve psikoloji gibi çeşitli alanları araştırmayı sever. Bildiği diller arasında İngilizce ve Korece bulunmaktadır. Veri analizi, veri tipleri ve yöntemleri konularında uzmanlığı bulunmaktadır.
Gibbs’in Yansıtıcı Döngüsü
